Sojuz TMA-1
ISS-5S/EP-4/Odissea
Jenisiej


Załoga Sojuza TMA-1 Symbol załogi Sojuza TMA-1 Symbol misji Odissea

 


Załoga :
 
Siergiej W. Zalotin KOM 2 lot, RAKA, Rosja
Frank L. De Winne BI1 1 lot, ESA, Belgia
Jurij W. Łonczakow BI2/PLT 2 lot, RAKA, Rosja

* 03.09.2002 został skreślony z przygotowań James L. Bass, kandydat na trzeciego turystę (UKP), z powodu niewywiązania się przez sponsorów z warunków kontraktu. 01.10.2002 do załogi włączono Jurija W. Łonczakowa. Portret załogi w pierwotnym składzie.

Dublerzy :
 
Jurij W. Łonczakow KOM 2 lot, RAKA, Rosja
Aleksandr I. Łazutkin BI 2 lot, RAKA, Rosja


Orbita :

i=51,63°; h=387-395  km


Rzeczywisty przebieg lotu :

28.10.2002 rakieta nośna została umieszczona na wyrzutni LC1 kosmodromu Bajkonur (wywóz z MIK-u 02:00, ustawienie na wyrzutni o 04:40).

Start z wyrzutni LC1 kosmodromu Bajkonur 30.10.2002 o 03:11:10,857.

Manewry podniesienia orbity wykonano o 06:46:28 (t=57,3s, dV=22,9 m/s) i 07:31:05 (t=53,2s, dV=21,37 m/s).

31.10.2002 o 08:21:49 wykonano kolejną korektę orbity (t=6,1s, dV=2 m/s).

01.11.2002 o 02:17:11 wykonano czwarty manewr zbliżania (t=46,5s, dV=18,73 m/s), a o 03:02:31 piąty (t=73,2s, dV=30,07 m/s). O 05:01:20 nastąpiło połączenie z ISS poprzez moduł dokowania Pirs. Po otwarciu o 06:26 luku pomiędzy statkiem a stacją 3-osobowa załoga przeszła na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) i przystąpiła do operacji wymiany indywidualnego wyposażenia obu Sojuzów. Rozpoczęto także realizację eksperymentów naukowych (4 rosyjskich z zakresu techniki, geofizyki i biologii oraz 18 eksperymentów ESA i Belgii z zakresu biotechnologii, medycyny, techniki, geofizyki i edukacji).

10.11.2002 załoga startowa powróciła na Ziemię w lądowniku statku Sojuz TM-34.

25.11.2002 o 21:59 z ISS połączył się wahadłowiec Endeavour (misja STS-113).

02.12.2002 o 20:05 Endeavour odłączył się od ISS.

09.12.2002 zrezygnowano z przeprowadzenia 12.12.2002 EVA z powodu drobnych problemów z adaptacją do warunków mikrograwitacji jednego z członków załogi - Nikołaja Budarina.

07.01.2003 poinformowano o zastąpieniu Budarina w planowanym na 15.01.2003 spacerze przez Donald Pettita.

15.01.2003 o 12:50 (z opóźnieniem z powodu problemów z otwarciem włazu) rozpoczęła się jedyna EVA zaplanowana dla bieżącej ekspedycji. Biorą w niej udział obaj amerykańscy astronauci: Bowersox i Pettit. Po wyjściu przez śluzę Quest wykonali oni prace związane z dokończeniem instalacji kratownicy S1, głównie z rozłożeniem jej radiatora oraz oczyścili "dolny" węzeł stykowy CBM modułu Destiny z zanieczyszczeń, utrudniających hermetyczne połączenie z modułami logistycznymi MPLM. Następnie zainstalowali oświetlenie na S1, choć nie udało się go podłączyć do zasilania z powodu awarii złącza i wykonali kilka innych drobnych prac na potrzeby przyszłych EVA. Pod koniec spaceru pobrali próbkę obszywki włazu, celem wyjaśnienia przyczyny kłopotów z jego otwarciem. EVA zakończyła się o 19:41 i trwała oficjalnie 6 godzin i 51 minut.

01.02.2003 około 15 załoga ISS została powiadomiona o katastrofie promu Columbia, która prawdopodobnie będzie miała wpływ na przebieg ekspedycji (czas trwania, środek transportu na Ziemię itp.).

01.02.2003 o 16:00:54 nastąpiło odłączenie Progressa M1-9 od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

04.02.2003 o 14:49:04 nastąpiło połączenie Progressa M-47 z Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS).

11.02.2003 o 11:34 rozpoczęto 21-minutowy manewr podniesienia orbity ISS przy pomocy silnika statku Progressa M-47. Przyrost prędkości wyniósł 5,1 m/s (zakładano 6), co podniosło orbitę o 7 km (plan 10,5). Silniki zostały wyłączone 200 sekund przed czasem z powodu błędu operatora w MCC-M.

W dniu 12.03.2003 o 22:58 rozpoczęto 10-minutowy manewr podniesienia orbity (dV=1,31 m/s, orbita została podniesiona o 2,34 km).

W dniu 13.03.2003 o 23:37 rozpoczęto kolejny manewr, tym razem przyrost prędkości wyniósł 0,31 m/s, a orbita została podniesiona o 0,54 km.

W dniu 04.04.2003 o 12:59 rozpoczęto kolejny manewr, tym razem przyrost prędkości wyniósł około 3 m/s, a orbita została podniesiona o 5 km.

08.04.2003 o 12:40 rozpoczęła się EVA, która była pierwotnie zaplanowana dla załogi STS-114. Wzięli w niej udział dwaj amerykańscy astronauci: Bowersox i Pettit. Po wyjściu z śluzy Quest zrekonfigurowali fragment sieci energetycznej ISS, podłączyli rezerwowe źródło mocy do jednego z żyroskopów, zabezpieczyli osłonę cieplną na jednej ze złączek systemu chłodzenia i uwolnili stojak oświetlenia na wózku CART. Ponieważ te prace zabrały mniej czasu niż przewidywano, zlecono im wykonanie kilku dodatkowych drobnych czynności.
EVA zakończyła się o 19:06 i trwała oficjalnie 6 godzin i 26 minut.

W dniu 10.04.2003 o 10:55 rozpoczęto kolejny manewr podniesienia orbity, tym razem orbitę podniesiono o 2,6 km.

28.04.2003 o 05:56:20 ze stacją połączył się statek kosmiczny Sojuz TMA-2. W trakcie zbliżania Sojuz wszedł w zawis, podczas którego załoga stacji wykonywała testowo jego dokładną dokumentację fotograficzną. Będzie to stała procedura podczas następnych lotów wahadłowców. Ma ona na celu ocenę stanu powłoki termicznej promu - przyczyny katastrofy Columbii.

03.05.2003 o 22:43 nastąpiło odłączenie statku od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

04.05.2003 o 01:12 :27 włączono silnik hamujący, który podczas 4 m 15 s pracy zmniejszył prędkość statku o 115,2 m/s. O 01:40:09 nastąpiło rozdzielenie sekcji statku. O 01:43 nastąpiło wejście w atmosferę. O 01:43:12 żyroskopów KI00-18 systemu orientacji BUSP-M przekazał do komputera dane o przekroczeniu dozwolonego kąta przechyłu kapsuły lądownika. W jej wyniku komputer rozpoczął realizację lądowania w trybie balistycznym. Przeciążenie podczas niego osiągnęło 8,1 G.  Przez kilka minut załoga prowadziła rozmowy z samolotem grupy
poszukiwawczej, ale zapomniała podać informacji o balistycznym trybie powrotu, przez co samolot leciał w niewłaściwym kierunku.Podczas przejścia z zawieszenia lądownika z jednej na dwie szelki spadochronu nastąpiło zerwanie kilku linek, w tym tej, na której była opleciona antena UHF. Spowodowało to utratę kontaktu z grupą poszukiwawczą.

Lądowanie nastąpiło 04.05.2003 o 02:04:25 (dane wg telemetrii) w okolicach Turgaju (49°37'48" N, 61°20'36" E) w Kazachstanie, 460 km przed zaplanowanym rejonem, z załogą:
 
Nikołaj M. Budarin KK 161d 01h 14m 38s
Kenneth D. Bowersox BI 161d 01h 14m 38s
Donald R. Pettit ?
161d 01h 14m 38s

Lądownik po przyziemieniu przewrócił się na bok i był wleczony 12 metrów przez spadochron. Został on zlokalizowany przez samolot grupy poszukiwawczej dopiero o 04:21. Budarin otwarł właz lądownika o 04:35 i do 05:46 cała załoga opuściła jego wnętrze, oraz przy pomocy awaryjnej radiostacji i anteny zamontowanej na lądowniku nawiązała łączność z Centrum Kierowania Lotami. Śmigłowce grupy ewakuacyjnej dotarły na miejsce lądowania o 06:45. O 14:40 załoga powróciła samolotem do Moskwy, w celu przejścia rehabilitacji w CPK. Stan załogi był dobry, nie potwierdziły się wcześniejsze doniesienia o kontuzji barku Pettita. Faktem natomiast było to, że w porównaniu do pozostałej dwójki był on w znacznie gorszej formie fizycznej, z trudem chodził i cierpiał na zaburzenia równowagi.

26.05.2003 komisja do spraw wyjaśnienia przyczyn przejścia w balistyczny reżim lądowania opublikowała komunikat, z którego wynika że przyczyną był rzadki wypadek (pierwszy na 50 lądowań realizowanych przez system BUSP-M) blokady sygnałów, spowodowany jednoczesnym zejściem się danych w jednym z trzech kanałów.

Czas lotu statku : 185d 22h 53m 14s.


Strona główna | Loty załogowe | Astronauci | Sojuz