Sojuz TMA-3
ISS-7S/EP-5/Cervantes
Inguł


Załoga Sojuza TMA-3 Symbol załogi Sojuza TMA-3 Symbol misji Cervantes


Załoga :
 
Aleksandr J. Kaleri KOM 4 lot, RAKA, Rosja
Pedro F. D. Duque BI1 2 lot, ESA, Hiszpania
C. Michael Foale BI2 6 lot, NASA, USA

Dublerzy :
 
Walerij I. Tokariew KOM 2 lot, RAKA, Rosja
André Kuipers BI1 1 lot, ESA, Holandia
William S. McArthur, Jr. BI2 4 lot, NASA, USA


Orbita :

i=51,63°; h=357-371  km


Rzeczywisty przebieg lotu :

16.10.2003 o 01:00 rozpoczął się wyjazd RN na stanowisko startowe LC1. Około 03:40 RN została umieszczona na wyrzutni.

Start z wyrzutni LC1 kosmodromu Bajkonur nastąpił 18.10.2003 o 05:38:03,087. W T+8 minut 45 sekund statek znalazł się na zaplanowanej orbicie o parametrach: hp=193 km, ha=227 km, i=51,63°. Jej pierwsza dwuimpulsowa korekta nastąpiła o 09:13:08 (t=44,2 s; dV=17,5 m/s) a druga o 09:50:55 (42,7 s; dV=17,01 m/s). Korekty podniosły orbitę do pułapu 263-286 km.

Kolejna korekta nastąpiła 19.10.2003 o 06:37:19 (t=6,2 s; dV=2 m/s), po jej wykonaniu pułap orbity wynosił 265-286 km.

Druga dwuimpulsowa korekta nastąpiła 20.10.2003 o 05:04:47 (pierwszy impuls t=41,1 s; dV=16,87 m/s) oraz o 05:49:36 (drugi impuls 82,1 s;dV=33,69 m/s). Korekty podniosły orbitę do pułapu 337-397 km.

Połączenie z ISS (od strony modułu Pirs) nastąpiło 20.10.2003 o 07:15:58. Załoga przeszła na pokład ISS o 10:19.

27.10.2003 o 20:14 załoga siódma oficjalnie przekazała dowództwo nad ISS załodze ósmej, po czym o 23:17 Sojuz TMA-2 odłączył się od ISS. Krótko przed oddzieleniem jeden z członków załogi przypadkowo włączył silniki korekcyjne Sojuza, co spowodowało obrót stacji o 25°.

Począwszy od 22.12.2003 na ISS miał miejsce wyciek powietrza w ilości około 2 mm słupa Hg na dobę. Do dnia 05.01.2004 łączny spadek ciśnienia wyniósł 9-11 mm Hg. Informacje, że począwszy od 07.01.2004 ciśnienie ustabilizowało się i nie wykazuje już żadnego spadku, okazały się jedynie błędem pomiaru. Głównym podejrzanym o spowodowanie wycieku był Wozduch (system usuwania dwutlenku węgla z wnętrza stacji), jego kontrolą Kaleri zajął się 09.01.2004, jednak okazało się, że nie ma w nim żadnej nieszczelności.

08.01.2004 o 20:02:21 rozpoczęto manewr podniesienia orbity o 2,5 km. Silnik Progressa M-48 włączony był przez 343 sekundy.

09.01.2004 ciśnienie na stacji było tylko o  10% wyższe, niż krytyczne dla pracy niektórych urządzeń 672 mm słupa Hg. W związku z tym, a także w związku z usterkami w pracy systemu regeneracji powietrza "Elektron" załoga codziennie wzbogacała atmosferę stacji w tlen, odpalając 2-3 sztuki nabojów wytwarzających tlen. Ciśnienie spadało w tempie 1 mm słupa Hg na dobę. Od 10.01.2004 wyciek był poszukiwany metodą kolejnej separacji poszczególnych modułów, poczynając od statku Progress,a  w dniu następnym odseparowane zostały być śluzy Quest i Pirs.

11.01.2004 zlokalizowano miejsce ucieczki powietrza - okolicę dużego okna w laboratorium Destiny. Biegnie tam m. in. wężyk, służący do zapobiegania parowaniu okna. Po jego zdemontowaniu wyciek ustał, aktualne (12.01.2004) ciśnienie wynosi 720,5 mm słupa Hg.

28.01.2004 o 08:36 od stacji odłączył się Progress M-48. O 13:11:30 włączono na 175,8 s jego silnik hamujący, o 13:46:41 wszedł on w atmosferę, a jego niespalone szczątki spadły o 13:57:55 do Oceanu Spokojnego.

31.01.2004 o 13:13:11 Progress M1-11 połączył się ze stacją.

05.02.2004, podczas wykonywania testowego zapłonu silnika Progressa załoga zauważyła i sfotografowała obiekt, który oddzielił się od stacji. Wyglądał on jak kawałek materiału i miał 20-25 cm długości. Kolejny fragment zaobserwowano 15.02.2004. Tym razem 5-centymetrowy obiekt został zidentyfikowany jako śruba oczkowa, pochodząca z paneli baterii słonecznych Progressa M1-11. Jest ona używana jedynie podczas
startu i nie jest później potrzebna.

26.02.2004 o 21:17 rozpoczęto EVA (wyjście na zewnątrz stacji) - pierwsze od czasu, gdy znajduje się na niej jedynie dwuosobowa załoga. Kosmonauci Foale i Kaleri wyszli ze śluzy Pirs ubrani w rosyjskie skafandry Orłan-M. Mieli oni wykonać następujący zestaw czynności: wymienić kasety w rosyjskim eksperymencie materiałoznawczym Platan-M, wymienić jedną z kaset japońskiego eksperymentu materiałoznawczego MPAC-SEEDS, zamontować i podłączyć do sieci energetycznej i sterującej stacji na powierzchni modułu Zwiezda rosyjsko-zachodnioeuropejski eksperyment z zakresu pomiaru promieniowania i jego wpływu na człowieka Matrioszka-E i wymienić kasetę w kolejnym rosyjskim eksperymencie materiałoznawczym. Potem mieli zdemontować jeden, a przemieścić dwa inne odbłyśniki laserowe systemu nawigacji, zdjąć plansze eksperymentu Kromka-2, a  w jej miejsce zamontować planszę Kromka-3, a także wymienić jeszcze jedną kasetę eksperymentu materiałoznawczego oraz odblokować jedną z anten systemu ARISS. Niestety pod koniec trzeciej godziny pracy, około godziny 00:00 wystąpił poważny problem z pracą skafandra Kaleriego. Z powodu awarii systemu chłodzenia wewnątrz hełmu zaczęła skraplać się woda (jej intensywność Kaleri porównał do padającego deszczu) oraz wzrosła temperatura wnętrza skafandra. Po analizie telemetrii Moskiewskie Centrum Kontroli Lotu nakazało około 00:40 przerwanie prac i powrót do wnętrza stacji. EVA zakończyła się o 01:13 i trwała 3 godziny 56 minut. Nie zrealizowano części zaplanowanych prac począwszy od prac z odbłyśnikami laserowymi. Po napełnieniu śluzy powietrzem Foale zdjął swój skafander i dokonał przeglądu skafandra Orłan-M Kaleriego. Znalazł on załamanie w jednej z rurek sytemu chłodzenia, które uniemożliwiało cyrkulację wody chłodzącej. Po jej wyprostowaniu problem ustał.

02.03.2004 o 22:40 rozpoczęto manewr podniesienia apogeum orbity o 5 km. Silnik Progressa M1-11 włączony był przez 530 sekund, przyrost prędkości wyniósł ok. 2,2 m/s.

21.04.2004 o 05:01:03 ze stacją połączył się statek Sojuz TMA-4. Około 20:20 awarii uległa elektronika żyroskopu CMG-2, co spowodowało konieczność jej wymiany podczas dodatkowego spaceru, w dniu 30 czerwca 2004 r.

26.04.2004 załoga ósma oficjalnie zdała dowodzenie stacją.

29.04.2004 o 20:52:09 statek odłączył się od ISS, a o 20:56 wykonał 15-sekundowy manewr unikowy. O 23:20:11 rozpoczęto manewr deorbitacji. Trwał on 4 minuty i 23 sekundy.

Lądowanie nastąpiło 30.04.2004 o 00:11:15 59 km NE od Arkałyku (50°39' N, 67°27' E) w Kazachstanie.

Lądowanie z załogą:
 
Aleksandr J. Kaleri 194d 18h 33m 12s
C. Michael Foale 194d 18h 33m 12s
André Kuipers
10d 20h 52m 15s

Czas lotu statku : 194d 18h 33m 12s.


Strona główna | Loty załogowe | Astronauci | Sojuz