Zmarła niedoszła astronautka
Pierwszy start nowej Delty zakończył się sukcesem
Endeavour na orbicie
Start Protona - fiasko
Jest łączność z Galileo
Wystartował Kosmos-3M
Pierwszy start Ariane-5ECA nie doszedł do skutku
12.11. zmarła w wieku 64 lat Dianne
K. Prinz. Była rezerwową specjalistką misji w locie STS-51F.
W kosmos
nigdy nie poleciała.
20.11. o 22:39:00,270 z Cape Canaveral wystrzelono nową amerykańską
rakietę nośną Delta 4, model 4240.
W T+29 minut umieściła ona na zakładanej orbicie o parametrach: hp=537
km, ha=35904 km, i=13,49° satelitę
łącznościowego konsorcjum EUTELSAT W5.
Wystrzelona rakieta jest pierwszą z nowej
gałęzi rozwojowej rakiet Delta. Produkowana przez firmę Boeing
posiada oznaczenie firmowe Delta IV M+(4,2). Oznacza to wersje średnią
(Medium) z osłoną aerodynamiczną
ładunku o średnicy 4 metrów i 2 boosterami. Rakieta ma wysokość 66,2
metra, średnicę 5 metrów (nie licząc
boosterów o średnicy 1,55 m), masę startową 293 tony, ciąg startowy
426,6 tony. Nośność na orbitę LEO
o parametrach: h=185 km, i=28,5° wynosi 11,7 tony, na GTO (hp=200 km,
ha=36000, i=27°) 5,3 tony. Boostery
są napędzane paliwem stałym, pozostałe stopnie kriogenicznymi materiałami
pędnymi (tlenem i wodorem).
Silnik RS-68 jest pierwszą amerykańską nową konstrukcją od czasów powstania
silnika SSME wahadłowca,
czyli od 25 lat. Stopień Centaur został przejęty z rakiety Delta
3.
Podstawowe dane o modelu 4240 (ciąg w próżni, impuls właściwy na poziomie
morza/w próżni):
stopień | nazwa | silnik |
ciąg (t)
|
masa (t)
|
impuls (s)
|
czas pracy (s)
|
0 | booster | 2 x GEM-60 |
2 x 84,3
|
2 x 33,8
|
243/275
|
90
|
1 | CBC | RS-68 |
337,8
|
226,4
|
365/420
|
249
|
2 | Centaur | RL-10B-2 |
11,2
|
24,2
|
-/462
|
850
|
24.11. o 00:49:47,104 z Florydy wystartował do misji STS-113 wahadłowiec Endeavour.
25.11. o 23:04:23 z Bajkonuru wystartowała RN Proton-K/DM-3.
Miała ona wynieść na orbitę o parametrach:
hp=3342 km, ha=35780 km, i=26,3° satelitę komunikacyjnego dla firmy
SES Global ASTRA-1K. Powtórny
zapłon czwartego stopnia (Blok DM-3) niestety nie powiódł się i satelita
oddzielił się od niego, pozostając
na bezużytecznej orbicie o parametrach: hp=177 km, ha=192 km, i=51,56°.
26.11. orbita została zmieniona na 146-299 km, a następnie na 280-290
km, choć nie wydaje się, by istniały
jakiekolwiek możliwości uratowania misji - poprzez manewry własnym
silnikiem, dosłanie nowego stopnia
napędowego, czy (czysto hipotetycznie) misję ratunkową wahadłowca.
Niemniej jednak firma SES Global
zdecydowała się na podniesienie orbity do pułapu 600 km. Istnieje też
możliwość podnoszenia orbity w celu
przeprowadzenia bezpiecznej, kontrolowanej deorbitacji.
13.11. udało się przywrócić utraconą 05.11.
łączność z sondą Galileo. Niestety nadal
nie udało się uruchomić
urządzenia rejestrującego dane na taśmie magnetycznej. Wstępna analiza
zdaje się wskazywać na niestety
trwałe uszkodzenie silnika napędowego przesuwu taśmy.
28.11. o 06:07:00,836 z Plesiecka wystartowała RN Kosmos
3M, która wyniosła na orbitę o parametrach:
hp=680 km, ha=701 km, i=98,23° dwa satelity: rosyjski technologiczny
Możajec
(RS-19), zbudowany przez
studentów Wojskowej Akademii Inżynierii Kosmicznej im. A. F. Możajskiego,
oraz algierski AlSat-1, pierwszy
z siedmiu należących do krajów strefy tropikalnej satelitów, służących
do przekazuobrazów katastrof i klęsk
żywiołowych. Oprócz satelitów, na drugim stopniu rakiety jest też zamontowany
ładunek Rubin-3-DSI,
służący do testów technologii przekazu telemetrii ze starującej rakiety
poprzez satelityORBCOMM na Ziemię.
28.11. miał z Kourou wystartować pierwszy
egzemplarz rakiety
Ariane 5 ECA. Tuż przed
zapłonem silnika
pierwszego stopnia doszło do przerwania startu,
który został odroczony na nie wcześniej niż 9 grudnia.
Przyczyną abortu był błąd w oprogramowaniu rejestrującym
spalanie
wodoru chłodzącego dyszę silnika
pierwszego stopnia, choć do samego procesu spalania
doszło zgodnie z planem.
Nowa rakieta ma wynieść na orbitę o planowanych parametrach:
hp=250 km, ha=35836 km, i=4° dwa satelity
łączności: Hot
Bird 7 i Stentor, oraz dwutonowy balast.
Udźwig nowej rakiety na orbitę GTO wzrasta z 6,8 do
ponad 10 ton. Wysokość rakiety to 50,5 metra, ciąg startowy 13 MN,
masa startowa 780 ton. Silniki MPS są
napędzane paliwem stałym, Vulcain 2 i HM-7B ciekłym wodorem i tlenem.
Podstawowe dane modelu Ariane 5-ECA:
stopień | nazwa | silnik |
ciąg (t)
|
masa (t)
|
czas pracy (s)
|
0 | EAP P241 | 2 x MPS |
2 x 708
|
2 x 280,5
|
130
|
1 | EPC H173 | Vulcain 2 |
135
|
188,3
|
540
|
2 | ESC-A H14.4 | HM-7B |
6,5
|
192
|
970
|