Fobos-Grunt


Sonda Fobos-Grunt wraz ze stopniem Fregat i satelitą Yinghuo-1 przed odlotem w kierunku Marsa.
Lądownik sondy Fobos-Grunt. Stacja badawcza sondy Fobos-Grunt. Lądownik sondy Fobos-Grunt.

Rosyjska sonda, której celem miało być dostarczenie na Ziemię pobranej z Phobosa próbki gruntu o masie 200 gramów. Na powierzchni Phobosa miała pozostawić wyposażony w aparaturę badawczą lądownik, który przez wiele miesięcy wykonywał by badania Phobosa oraz atmosfery Marsa.

Rakieta nośna Zenit-2SB41.1 (wcześniej planowano RN Sojuz-2/Fregat). Start z kosmodromu Bajkonur planowany pierwotnie w roku 2007, później 2009, następnie w 2011 (okno startowe 05-22.11.), z powodu niegotowości systemów sondy. Graficzny plan misji.

Masa startowa 2143 kg, w tym: lądownik - 11 kg, moduł powrotny - 285 kg, moduł przelotowy - 1560 kg. Wraz z sondą poleciał chiński orbiter Marsa Yinghuo-1 (masa 287 kg wraz z adapterem). Wraz ze stopniem Fłagman (11375 kg) masa wyniosła 13518 kg.

Aparatura naukowa (50 kg):
 
 
  • instrumenty nawigacyjne i poboru próbek:
  • TSNN - telewizyjny system nawigacyjny;
  • STEREO - system wizyjny;
  • PANORAM - system wizyjny;
  • podstawowe mechaniczne urządzenie poboru gruntu;
  • manipulator + penetrator Chomik + zapasowe urządzenie poboru gruntu.
  • instrumenty do badania regolitu i budowy wewnętrznej Phobosa:
  • TDA - termiczny analizator różnicowy;
  • ChMS - chromatograf;
  • MAL - spektrometr masowy;
  • MIMOS - spektrometr Mössbauera;
  • FOGS - spektrometr gamma;
  • HEND - spektrometr neutronów;
  • LASMA - laserowy spektrometr TOF;
  • MANAGA - wtórny spektrometr jonowy;
  • AOST - furierowski spektrometr podczerwieni;
  • MicrOmega - spektrometr podczerwieni;
  • TERMOPHOB - termodetektor;
  • DPR - radar długofalowy;
  • SEISMO + GRAS - sejsmometry.
  • instrumenty do badania Marsa:
  • FPMS - detektory plazmy, fal elektromagmetycznych i pola magnetycznego;
  • METEOR - detektor pyłu.
  • eksperymenty biologiczne:
  • BIOPhOBOS - kapsuły LIFE i ANABIOS z mikroorganizmami.
  • Rejon planowanego lądowania (mapa). Rejon planowanego lądowania (fotografia).

    Przybliżony plan lotu sondy (nieaktualny z powodu awarii):
     
    data zdarzenie
    ??.10.2012 wejście na orbitę Marsa
    ??.10.2012 oddzielenie chińskiego orbitera Yinghuo-1
    ??.0?.2013 lądowanie na Phobosie
    02/03.2013 start z Phobosa, wejście na orbitę Marsa
    07/09.2013 odlot ku Ziemi
    ??.08.2014 lądowanie na poligonie Sary-Szagan (Kazachstan)


    Przebieg lotu:

    Wyznaczony na 05.11.2011 start został 27.09.2011 odłożony o trzy dni.

    06.11.2011 RN została umieszczona na stanowisku startowym 45/PU-1 kosmodromu Bajkonur.

    08.11.2011 o 20:16:02,871 nastąpił start. O 20:24:33 sonda weszła na orbitę okołoziemską o parametrach: hp=207 km, hp=347 km, i=51,4°. O 20:27:28 nastąpiło odłączenie od 2. stopnia RN, później potwierdzone telemetrią rozłożenie paneli baterii słonecznych i anten. O 22:55:48 miał nastąpić pierwszy odpał silnika MDU (t=9' 30"), po którym pułap orbity został by podwyższony do hp=250 km, ha=4150 km, jednak nie doszło do niego, podobnie jak i do drugiego (09.11.2011 o 01:02:49, t=17' 21"), po którym sonda weszła by na orbitę heliocentryczną, wiodącą ku Marsowi. Pomimo wielu prób, z sondą nie udało się nawiązać łączności i pozostawała ona na orbicie, która jednak aż do 13.11.2011 wykazywała niewytłumaczone anomalie orbity, spowodowane prawdopodobnie przez wyciekający gaz.

    22.11.2011 o 20:15 stacja ESA w Perth (Australia) odebrała sygnały z sondy.

    23.11.2011 o 20:19 stacja ESA w Perth ponownie odebrała sygnały z sondy, a około 22:00 przekazała na jej pokład komendę wysłania telemetrii, która pozostała bez odzewu.

    24.11.2011 podjęto trzy próby odebrania sygnałów z sondy - wszystkie bez rezultatu.

    15.01.2012 sonda weszła w gęste warstwy atmosfery i spłonęła.


    Strona główna | Sondy kosmiczne - Mars | Witryna projektu