Amerykański lądownik księżycowy firmy Intuitive Machines (litera C w nazwie Nova-C jest rzymską liczbą 100 i oznacza przybliżoną masę wyniesionego ładunku użytecznego). Miał pierwotnie wylądować na Oceanie Burz (Oceanus Procellarum) w pobliżu doliny Schrötera (Vallis Schröteri), w punkcie o współrzędnych 24,53469°N, 50,4902°W, jednak 25.05.2023 zmieniono cel na okolice krateru Malapert A w pobliżu południowego bieguna (80°S). Realizowany w ramach projektu NASA Commercial Lunar Payload Services (CLPS).
Rakieta nośna Falcon-9,
miejsce startu - KSC, kompleks startowy LC-39A, masa lądownika -
2081 kg (675 kg struktura, materiały pędne (CH4+O2)
420+839 kg, hel 17 kg), aparatura naukowa 130 kg.
W skład aparatury naukowej lądownika weszły następujące instrumenty:
|
Przebieg misji:
Wyznaczony na o 14.02.2024 o 05:57 start został opóźniony o jeden
dzień z powodu problemów z tankowaniem ciekłego metanu do
zbiorników sondy - jego temperatura była poza wyznaczonym
przedziałem.
15.02.2024 o 06:05:37 nastąpił start. Drugi stopień rakiety osiągnął najpierw o 06:12 orbitę parkingową (hp=160 km, ha=242 km, i=28,6º), z której manewrem o 06:46 przeszedł na translunarną (hp=223 km, ha=411633 km, i=28,6º). Od razu ujawnił się poważny problem – nie funkcjonowały szukacze gwiazd. Po ustabilizowaniu sondy obrotem, w której to pozycji baterie słoneczne prawie nie dawały mocy, udało się szukacze zresetować – w akumulatorach pozostało wówczas mocy jedynie na trzy godziny pracy.
16.02.2024 wykonano testowy zapłon Commissioning Maneuver (CM)
silnika głównego sondy. Trwał on 21 sekund, dV wyniosła 21 m/s.
16.02.2024 wykonano manewr korekty TCM-1.
20.02.2024 o 14:00 wykonano manewr TCM-3 (TCM-2 został odwołany),
trwał on 8 sekund.
21.02.2024 o 14:42 rozpoczęto manewr LOI (t=408 sekund, dV=800 m/s), po którym sonda osiągnęła orbitę na wysokości 100 km (?). Późnym wieczorem wykonano korektę orbity, po której osiągnęła ona parametry: hp=12 km, ha=250 km. Stwierdzono wówczas utratę altimetru laserowego, później okazało się, że było to spowodowane niezainstalowaniem szpilki wielkości ołówka i wiązki przewodów, które umożliwiały włączanie i wyłączanie lasera. Kontrolerzy przesłali poprawkę oprogramowania, aby umożliwić lądownikowi wykorzystanie zamiast niego lidaru dopplerowskiego NDL, który pierwotnie przeznaczony był jedynie do demonstracji technologii dla NASA. Niestety komputer sondy nie mógł obrabiać danych z tego przyrządu w czasie rzeczywistym, tak że ostatnie odczyty, które zostały użyte pochodzą z wysokości 15 km, 12 minut przed lądowaniem. Samo zejście i lądowanie przeprowadzono korzystając jedynie z kamery nawigacyjnej.
22.02.2024 przyspieszono czas lądowania o ponad
godzinę, ale później opóźniono go o jedno dwugodzinne
okrążenie.O 23:11 rozpoczęło się PDI. Okazało się, że gdy
lądownik zbliżał się do powierzchni Księżyca, sądził, że
znajduje się około 100 m wyżej, niż było w rzeczywistości.
Zamiast więc lądować z prędkością pionową 1 m/s i bez ruchu
bocznego, Odyseusz opadał trzy razy szybciej i z prędkością
poprzeczną 2 m/s, na stoku o nachyleniu 12°. Zdjęcie z wysokości
około 30 metrów nad powierzchnią. Lądowanie nastąpiło o
23:23. Siła
uderzenia złamała jedną lub dwie z sześciu podpór. Przez
dwie sekundy lądownik stał prosto, po czym przewrócił się, będąc
odchylony o około 30º od lokalnego poziomu, ale jedynie 18º od
powierzchni. W związku z tym złe ustawienie anteny HGA
spowodowało, że odbierany sygnał był bardzo słaby, a maksymalna
prędkość transmisji przez anteny o małym uzysku wynosiła 1,25
kbps. Kamera EagleCam nie została odrzucona na wysokości 30
metrów, przed lądowaniem. Miejsce lądowania ma współrzędne
80,13ºS, 1,44ºE. Wysokość punktu lądowania nad uśrednionym
poziomem Księżyca wynosi 2579 metrów, a odległość od centrum
zakładanej elipsy lądowania 1,5 km.
Podczas konferencji prasowej w dniu 23.02.2024 szef firmy
Intuitive Machines, Steve Altemus, oznajmił, że sonda miała w
trakcie lotu na Księżyc 11 poważnych kryzysów, po których szanse
lądowania oceniano na mniej, niż 2%.
Pomiędzy 23 a 27.02.2024 stopniowo uruchomiono i odebrano
ograniczone dane ze wszystkich aktywnych instrumentów naukowych,
misja oficjalnie została uznana za sukces.
27.02.2024 odrzucono na odległość 4 metrów kamerę EagleCam, ale
nie udało się nawiązać z nią łączności. Zdjęcie wykonane
27.02.2024.
29.02.2024 około
17:00 ściągnięto resztę uzyskanych danych i skonfigurowano
sondę, by w wypadku przetrwania nocy nawiązała kontakt z
Ziemią. Później przesłano jeszcze wykonane 22.02.2024 zdjęcie z
prześwietloną Ziemią w tle, a następnie sondę wyłączono.
Strona główna | Sondy kosmiczne - Księżyc | Witryna projektu