OSIRIS-REx
(Origins, Spectral Interpretations, Resource Identifications, Security-Regolith Explorer)

 
OSIRIS-REx
Aparatura naukowa OSIRIS-REx

Amerykańska sonda kosmiczna, której celem jest dostarczenia na Ziemię próbki (60-2000 gramów) regolitu z planetki Bennu (101955, dawniej 1999 RQ36) oraz przeprowadzenie jej badań spektralnych, a także zmierzenie efektu Jarkowskiego. Trzecia sonda programu New Frontiers.

Rakieta nośna Atlas-5/411. Start z wyrzutni SLC-41 na Cape Canaveral. Masa całkowita 2110 kg (w tym paliwo 1230 kg), masa kapsuły powrotnej 46 kg. Wymiary: 3,15 x 2,43 x 2,43 m. Stabilizacja trójosiowa. Zasilanie z baterii słonecznych (dwa panele o łącznej powierzchni 8,5 m2), dostarczające mocy 1226-3000 W. Długość ramienia manipulatora - 3,35 m.

Aparatura naukowa:
 
  • OCAMS (OSIRIS-REx Camera Suite) - zestaw kamer;
  • OVIRS (OSIRIS REx Visible-Infrared Spectrometer) - spektrometry zakresu widzialnego i podczerwieni;
  • OTES (OSIRIS-REx Thermal Emission Spectrometer) - spektrometr podczerwieni;
  • REXIS (REgolith X-ray Imaging Spectrometer) - spektrometr rentgenowski;
  • OLA (OSIRIS-REx Laser Altimeter) - wysokościomierz laserowy;
  • TAGSAM ( Touch-And-Go Sample Acquisition Mechanism) - mechanizm poboru próbki.

  • Przebieg lotu:

    08.09.2016 o 23:05 nastąpił start. O 23:50:39 osiągnięta została orbita heliocentryczna o parametrach: hp=0,77 AU, ha=1,17 AU.

    07.10.2016 o 17:00 wykonano manewr TCM-1 (t=12", dV=0,5 m/s, zużycie paliwa - 0,5 kg).

    28.12.2016 wykonano manewr DSM (dV=431 m/s, zużycie paliwa - 354 kg).

    18.01.2017 wykonano manewr TCM-2.

    23.08.2017 wykonano manewr TCM-3.

    22.09.2017 o 16:51 sonda przeleciała w odległości 17237 km od Ziemi. Asysta grawitacyjna (dV=3,8 km/s) spowodowała zmianę orbity na: hp=0,90 AU, ha=1,35 AU, i=6,4°.

    01.10.2018 wykonano manewr AAM-1 (Asteroid Approach Maneuver, dV=141 m/s, zmiana prędkości względem Bennu wyniosła 5,2 m/s). Obecna orbita ma parametry: hp=0,896 AU, ha=1,355 AU, i=6,0°.

    15.10.2018 wykonano manewr AAM-2 (dV=351,298 m/s, zużycie paliwa - 231,5 kg).

    18.10.2018 odległość od Bennu wynosiła 5500 km.

    29.10.2018 wykonano manewr AAM-3 (dV=5,13 m/s). Tego dnia wykonano zdjęcie Bennu z odległości 330 km.

    12.11.2018 wykonano manewr AAM-4 (dV=0,1 m/s). Prędkość zbliżania do Bennu spadła do 0,04 m/s.

    30.11.2018 wykonano manewr TCM "0".

    03.12.2018 o 17:00 sonda wykonała manewr, w wyniku którego "zastopowała" w odległości 20 km od Bennu.

    W dniach 03-19.12.2018 sonda wykonała serię pięciu przelotów znad bieguna północnego nad południowy, cyklicznie zbliżając się z odległości 19 na 7 km. W tym celu wykonanych zostało siedem manewrów M#P (Maneuver#Preliminary Survey).

    31.12.2018 o 19:43:55 wykonano 8-sekundowy manewr, po którym sonda weszła na orbitę (hp=1,6 km, ha=2,1 km, t=61,4 h). Rozpoczęła się faza misji o nazwie Orbital A Navigation Campaign.

    19.01.2019 na jednym ze zdjęć odkryto, że z powierzchni Bennu uciekają drobne cząstki.

    28.02.2019, po wykonaniu 23 okrążeń, wykonano manewr M0D, po którym sonda wzniosła się na wysokość 7 km. Rozpoczęła się faza misji o nazwie Detailed Survey Baseball Diamond (Site Selection Campaign). Sonda przelatuje co tydzień na wysokości 3-5 km nad danym punktem pod różnymi kątami.

    05.03.2019 wykonano manewr M2D, po którym perycentrum podniesiono do 5 km.

    16.03.2019 wykonano manewr M5D.

    19.03.2019 wykonano manewr M6D, po którym perycentrum obniżono do 3,7 km.

    22.04.2019 zakończono fazę Baseball Diamond, rozpoczęto fazę Equatorial Stations, w której perycentrum podniesiono do 5 km.

    27.05.2019 wybrano 50 potencjalnych lokalizacji do pobrania próbki gruntu, z których następnie wyselekcjonowane zostaną dwie. Fragment powierzchni planetki.

    30.05.2019 ilość potencjalnych lokalizacji zmniejszono do 23.

    08.06.2019 wykonano manewr (dV=8 cm/s).

    10.06.2019 wykonano manewr (dV=6 cm/s).

    12.06.2019 wykonano manewr (dV=7 cm/s). Rozpoczęto fazę misji o nazwie Orbital B. Wysokość orbity wynosi 680 metrów, czas obiegu 22 godziny.

    Pod koniec czerwca 2019 r. wykonano dwa manewry dostrojenia orbity, M4B i M5B, pomiędzy nimi sonda obniżyła się do 460 metrów.

    06.08.2019 wykonano manewr MC1.

    08.08.2019 wykonano manewr MC2. Rozpoczęto fazę misji o nazwie Orbital C. Wysokość orbity wynosi 1,3 km, czas obiegu 61 godzin.

    12.08.2019 NASA wybrała cztery miejsca lądowania, z których następnie drogą selekcji wybrane zostaną dwa, a na końcu jedno. Noszą one nazwy: Nightingale, Kingfisher, Osprey i Sandpiper.

    29.08.2019 zaobserwowano kolejny wyrzut cząstek z powierzchni Bennu, tym razem przynajmniej część z nich spadła z powrotem na planetkę.

    W drugiej połowie września 2019 rozpoczęto fazę Reconnaissance A misji.

    03.10.2019 wykonano manewr M1R, po którym perycentrum obniżono do 1 km. W tej fazie misji wykonany zostanie szczegółowy zwiad czterech miejsc lądowania.

    05.10.2019 wykonano zwiad obszaru Sandpiper.

    0?.10.2019 wykonano manewr M2R.

    08.10.2019 wykonano manewr M3R.

    12.10.2019 wykonano manewr M4R oraz zwiad obszaru Osprey.

    15.10.2019 wykonano manewr M6R.

    17.10.2019 wykonano manewr M7R.

    19.10.2019 wykonano zwiad obszaru Kingfisher.

    20.10.2019 wykonano manewr M8R.

    22.10.2019 wykonano manewr M9R.

    26.10.2019 wykonano zwiad obszaru Nightingale, czym zakończono fazę Reconnaissance A misji i rozpoczęto fazę Orbital R.

    31.10.2019 wykonano manewr M13R.Wysokość orbity wynosi 1,1-1,4 km, czas obiegu ~35 godzin.

    12.12.2019 jako podstawowe miejsce pobrania próbki wybrano obszar Nightingale, jako zapasowy Osprey.

    1?.01.2020 rozpoczęto fazę Reconnaissance B misji.

    14.01.2020 wykonano manewr R1P1 (t=68", dV=3,7 mm/s).

    21.01.2020 wykonano przelot na wysokości 620 m nad obszarem Nightingale.

    22.01.2020 wykonano manewr, po którym wszedł na orbitę wysokości 1,2 km.

    05.02.2020 wykonano manewr R1P1.

    11.02.2020 wykonano manewr obniżenia orbity oraz o 23:25 przelot na wysokości 620 m nad obszarem Osprey.

    12.02.2020 wykonano manewr R2R, po którym sonda powróciła na wysokość 1,2 km. Rozpoczęto fazę Reconnaissance C.

    03.03.2020 wykonano manewr obniżenia orbity oraz przelot o 21:29:48 na wysokości 251,6 m nad obszarem Nightingale.

    04.03.2020 o 00:05 wykonano manewr R3R, po którym sonda zaczęła okrążać Bennu w kierunku wstecznym.

    10.03.2020 wykonano manewr TR1T1.

    12.03.2020 wykonano manewr TR1T2, po którym wszedł na orbitę wysokości 882 metrów z czasem obiegu 2 godzin.

    0?.04.2020 sonda rozpoczęła fazę Touch-and-Go (TAG) Rehearsal.

    07.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1P1 (dV=0,47 mm/s).

    11.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1P2 (dV=0,115 mm/s).

    14.04.2020 nastąpiło Checkpoint Rehearsal (zejście do pułapu 65 m nad Nightingale), po którym sonda powróciła na dystans ok. 1 km.

    18.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1R1.

    25.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1R2.

    28.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1R3.

    30.04.2020 wykonano manewr fazujący TR1R4.

    20.05.2020 oficjalnie wyznaczono 20.10.2020 jako datę pobrania próbki. Dotychczasowy termin, 24.08.2020 został przesunięty ze względu na pandemię CoViD-19.

    2?.05.2020 wykonano manewr fazujący R4P1.

    2?.05.2020 wykonano manewr fazujący R4P1.

    26.05.2020 sonda wykonała przelot nad Osprey (250 m), po którym powróciła manewrem R4R na orbitę o wysokości 1 km.

    16.06.2020 wykonano manewr fazujący R4P1, po który sonda zaczęła okrążać Bennu w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara..

    20.06.2020 wykonano manewr Orbit Departure Maneuver, po którym sonda oddaliła się od planetki na dystans 9,8 km.

    22-24.06.2020 wykonano oczyszczenie pamięci komputera sondy, po czym ponownie załadowano oprogramowanie.

    30.06.2020 wykonano manewr, który skierował sondę w kierunku planetki. Był to setny manewr wykonany przez nią.

    09.07.2020 sonda powróciła na orbitę o wysokości 870 m od Bennu.

    11.08.2020 sonda wykonała generalną repetycję pobrania próbki pod nazwą Matchpoint Rehearsal, podczas którego nastąpiło zejście do pułapu ok. 40 m nad Nightingale, a następnie powrót na bezpieczną orbitę.

    W dniach 17-19.08.2020 ponownie wykonano oczyszczenie pamięci komputera sondy, po czym ponownie załadowano oprogramowanie. Operacja wykonana została poza standardową orbitą.

    27.08.2020 sonda powróciła na orbitę o pułapie około 900 m.

    20.10.2020 o 22:12 ERT nastąpiło pobranie próbki z obszaru Nightingale. TAG zagłębił się na 48,8 cm. Natychmiast potem sonda rozpoczęła oddalać się od planetki.

    Ponieważ fotografie wykazały, że pojemnik został przepełniony i część pobranego materiału wypada z niego, operacja przeniesienia go do kapsuły została przyspieszona, wykonano ją 28.10.2020. Zamknięcie pojemnika z próbką w kapsule powrotnej.

    09.11.2020 sonda nadal wznosiła się, jej odległość od planetki przekroczyła 500 km. Od chwili startu wykonano 119 manewrów, sonda 363 razy okrążyła Bennu.

    14.01.2021 osiągnięta została maksymalna odległość około 2200 km. Rozpoczęto wówczas fazę PTO (Post-TAG Observation). Rozpoczęła się ona manewrem (pierwszym z pięciu), po którym sonda zaczęła ponownie przybliżać się do planetki.

    16.02.2021 sonda była w odległości 936 km od Bennu i zbliżała się do planetki z prędkością 47 cm/s.

    06.03.2021, w odległości ok. 250 km od Bennu, wykonano drugi manewr (dV=34 cm/s).

    12.03.2021 sonda była w odległości ok. 155 km od Bennu i zbliżała się do planetki z prędkością 24,6 cm/s.

    20.03.2021 wykonano trzeci manewr.

    27.03.2021 wykonano czwarty manewr.

    29.03.2021 sonda była w odległości ok. 30 km od Bennu i zbliżała się do planetki z prędkością 6 cm/s.

    04.04.2021 wykonano piąty manewr.

    07.04.2021 około 10:00 nastąpił przelot na wysokości 3,5 km nad miejscem pobrania próbki.

    10.05.2021 około 20:00 wykonano manewr odlotu w kierunku Ziemi (t=7', dV=266 m/s).

    26.04.2022 oficjalnie oznajmiono o rozpoczęciu rozszerzonej części misji pod nazwą OSIRIS-APophis EXplorer (OSIRIS-APEX). Obejmie ona wejście na orbitę planetki (99942) Apophis, a także jej badania z bezpośredniej (~1 m ?) bliskości.

    26.07.2023 sonda wykonała manewr korekty (t=63", dV=0,56 m/s).

    10.09.2023 sonda wykonała manewr korekty.

    17.09.2023 sonda wykonała manewr korekty.

    24.09.2023 o 10:42 nastąpiło odrzucenie kapsuły od sondy. O 11:02 rozpoczął się manewr grawitacyjno-silnikowy, który umożliwi lot sondy do planetki (99942) Apophis. O 14:45 sonda przeleciała w odległości 779 km od Ziemi. O 14:52:11 kapsuła wylądowała na terenie Utah Test and Training Rang.


    Plan lotu sondy:
     
    data zdarzenie
    ~??.04.2029
    wejście na orbitę planetki (99942) Apophis
    ??.??.2031
    koniec misji


    Strona główna | Sondy kosmiczne | Witryna misji | NEO