|
Sonda kosmiczna ESA, której celem jest testowanie napędu jonowego oraz wejście na orbitę Księżyca i teledetekcja jego powierzchni. Jest pierwszą sondą programu SMART.
Rakieta nośna Ariane-5G. Masa całkowita sondy 367 kg (aparatura naukowa - 15 kg, zapas ksenonu - 70 kg). Ciąg silnika jonowego - 70 mN. Start z wyrzutni ELA-3 w Kourou. Sonda jest stabilizowana trójosiowo. Zasilanie z baterii słonecznych o mocy 1850 W.
W skład aparatury naukowej wchodzi pięć instrumentów:
AMIE - kamera wysokiej rozdzielczości do uzyskiwania obrazów powierzchni Księżyca, SIR - spektrometr bliskiej podczerwieni do badań mineralogicznych, D-CIXS - spektrometr promieni X do badań składu powierzchni Księżyca (podczas fazy lotu po orbicie okołoziemskiej również do badań promieniowania Słońca i komet), XSM - monitor do badania emisji Słońca w zakresie promieni X (do celów kalibracji D-CIXS, wcześniej również do badania flar słonecznych), KaTE - eksperyment technologiczny do badania komunikacji dalekiego zasięgu w pasmach X i Ka.
Przy pomocy tychże instrumentów zostaną też wykonane trzy inne eksperymenty:
RSIS
- z zakresu badania wnętrza planet przy pomocy fal radiowych (m. in. do
badań libracji Księżyca oraz test aparatury dla orbitera Merkurego BepiColombo),
Laser-Link
Experiment do łączności laserowej ze stacją ESA na Teneryfie oraz OBAN
- autonomiczny system nawigacji.
Przebieg lotu:
12.08.2003 start przesunięto na 03.09.2003 (potrzeba weryfikacji aparatury satelity Insat 3E, wynoszonego podczas startu RN).
18.08.2003 start odroczono z tych samych powodów o kilka tygodni.
Start z wyrzutni ELA-3 w Kourou 27.09.2003 o 23:14:46.
Po umieszczeniu na orbicie okołoziemskiej o parametrach: hp=742 km, ha=36016 km, i=7,0° i przetestowaniu systemów, 30.09.2003 o 12:25 został uruchomiony silnik jonowy, którego praca spowoduje osiągnięcie okolicy Księżyca po 15 miesiącach (sumaryczny czas pracy silnika około 6 miesięcy). Po wejściu na orbitę Księżyca (hp=1000 km, ha=10000 km) również przy pomocy silnika jonowego nastąpi jej korekta, aż do osiągnięcia zaplanowanej wartości ( hp=300 km, ha=3000 km, i=90°). Po zakończeniu planowanych badań prawdopodobnie nastąpi przejście z orbity selenocentrycznej na heliocentryczną, o parametrach zbliżonych do orbity Ziemi.
14.10.2003 orbita miała następujące parametry: hp=1676 km, ha=37337 km, i=6,88°.
05.10.2003 orbita miała następujące parametry: hp=3058 km, ha=38624 km, i=6,87°.
18.10.2003 orbita miała następujące parametry: hp=4741 km, ha=40535 km, i=6,88°.
19.01.2004 orbita miała następujące parametry: hp=13986 km, ha=61034 km, i=6,87°.
06.06.2004 orbita miała następujące parametry: hp=19333 km, ha=115352 km, i=6,79°.
26.06.2004 orbita miała następujące parametry: hp=21030 km, ha=136103 km, i=6,81°. Grafika pokazująca początkową orbitę GTO oraz tegoroczne zmiany orbity.
12.07.2004 orbita miała następujące parametry: hp=22361 km, ha=155133 km, i=6,9°. Dotychczas sonda zużyła 41 kg ksenonu.
19.08.2004 o 17:56 sonda wykorzystała po raz pierwszy pole grawitacyjne Księżyca do wykonania manewru grawitacyjnego (odległość od Ziemi wynosiła 230 000 km, a od Księżyca 197 000 km). Znacząco zmodyfikowało to orbitę sondy, po manewrze jest ona w rezonansie z orbitą Księżyca w stosunku 5:1.
25.08.2004 orbita miała następujące parametry: hp=31413 km, ha=230 000 km, i=6,94°.
15.09.2004 o 01:07 sonda po raz drugi wykorzystała pole grawitacyjne Księżyca do wykonania manewru grawitacyjnego, co zmieniło w sposób znaczący jej dotychczasową orbitę. Obecnie ma ona parametry: hp=69 959 km, ha=292 632 km, i=12,48°.
Pięciodniowa ciągła praca silnika jonowego, która
miała miejsce w dniach 10-14.10.2004 (trzecia asysta grawitacyjna koło
Księżyca nastąpiła 12.10.2004 o 03:18) spowodowała wejście
na orbitę, która doprowadzi do wejścia w dniu
13.11.2004 w strefę przewagi grawitacyjnej Księżyca.
Orbita ma parametry: hp=173 339 km, ha=298 835
km, i=20,59°.
25.10.2004 wykonano ostatnią korektę orbity (silnik pracował 4 godziny). Dotychczas sonda zużyła 58,8 kg ksenonu, a silnik przepracował 3648 godzin. Zmiana prędkości wyniosła 2737 m/s.
15.11.2004 o 17:48, po ponad 13 miesiącach lotu i wykonaniu 331 okrążeń Ziemi sonda weszła na orbitę selenocentryczną o parametrach: hp=4962 km, ha=51477 km, i=81,08°, t=5d 9h 14'.
04.12.2004 orbita okołoksiężycowa miała następujące parametry: hp=3713 km, ha=18 982 km, i=83,04°, t=1d 13h 18'.
09.01.2005 orbita okołoksiężycowa miała następujące parametry: hp=1014 km, ha=5 203 km, i=87,89°, t=8h 25'.
W dniach 10.01-09.02.2005 nie wykonywano zmian orbity i ustalano dokładną ilość paliwa pozostałego w zbiornikach.
10.02.2005 ESA przedłużyła misję sondy o rok - do sierpnia 2006.
27.02.2005 sonda osiągnęła zakładaną orbitę roboczą.
28.02.2005 rozpoczęto kalibrację aparatury naukowej. Nieoczekiwanie na 11 godzin i 22 minuty włączył się silnik jonowy - jak się okazało ze względu na błąd w nowo przesłanym oprogramowaniu. Zużycie ksenonu wyniosło 200 gramów.
12.03.2005 wykonano manewr kompensujący przypadkową zmianę orbity w dniu 28.02.2005. Orbita ma obecnie parametry: hp=471 km, ha=2 880 km, i=90,06°, t=5h. Ze względu na perturbacje orbita będzie ewoluować, osiągając hp=300 km, ha=3 000 km.
20.06.2005 orbita miała parametry: hp=518 km, ha=2 811 km, i=90,23°, t=4h 57'.
02.08.2005 ponownie rozpoczęto używać silnika jonowego. Pracował on dwukrotnie w ciągu każdego obiegu, a czas pracy wynosił dwa razy po 68 minut na obieg.
15.08.2005 orbita miała parametry: hp=409 km, ha=2 937 km, i=90,29°, t=4h 58'.
17.09.2005 z powodu wyczerpania się zapasów ksenonu zakończono pracę silnika sondy.
01.10.2005 wznowiono obserwacje Księżyca.
17.10.2005 orbita miała parametry: hp=539 km, ha=2 838 km, i=90,28°, t=4h 58'.
19.12.2005 orbita miała parametry: hp=637 km, ha=2 722 km, i=90,11°, t=4h 58'.
16.01.2006 orbita miała parametry: hp=642 km, ha=2 719 km, i=90,12°, t=4h 59'.
20.02.2006 orbita miała parametry: hp=560 km, ha=2 797 km, i=90,58°, t=4h 59'.
20.03.2006 orbita miała parametry: hp=561 km, ha=2 799 km, i=90,13°, t=4h 59'.
19.06.2006 orbita miała parametry: hp=278 km, ha=3 082 km, i=90,7°.
10.08.2006 orbita miała parametry: hp=56 km, ha=3 396 km, i=90,99°, t=5h 04' 54".
Przez ostatnie tygodnia orbiter wykonał szereg małych manewrów, doprowadzających do jej upadku na Księżyc.
03.09.2006 o 05:42:21,759 sonda rozbiła się o powierzchnię Księżyca, kończąc swą blisko dwuletnią pracę na jego orbicie. Miejsce upadku miało współrzędne: 46,2° W, 34,4° S.